Diwali 2024 दिवाळी तारखा व पारंपरिक मान्यता

दिवाळी सणाच्या तारखा| तिथी|व पूजा विधी वेळा- Diwali 2024 |Rituals time table 

चौदा वर्षांचा‌ वनवास संपवून रामाचे आयोध्येस परतणे म्हणजे दिवाळी| शुभ दीपावली |Diwali 2024
 

दिवाळीचा दीपोत्सव नवा प्रकाश घेवून येत आहे‌. हा प्रकाश मनातल्या आशंकांचा अंधार उजळत जाणार आहे. उमेदीचे आकाश-कंदील घराचे उंबरठे प्रकाशित करणार आहे. नव वस्त्रांचे‌ रेशिम धागे मनाची जीवन आसक्ती गंधित करणार आहे. 

दीपोत्सव का साजरा केला जातो: विविध मान्यता

लंकेश्वर रावणाचा वध करून जेव्हा प्रभू रामचंद्र सीता, लक्ष्मण व हनुमानासह आयोध्येला परतले तो दिवस दीपोत्सव करून अयोध्या वासियांनी साजरा केला होता. त्या दिवशी / रात्री कार्तिक महिन्यातील अमावस्या असल्याने, त्या रात्री जेव्हा प्रभू रामचंद्र अयोध्येत परतले, तेव्हा अयोध्येतील लोकांनी प्रभु रामचंद्रांचे स्वागत दिवे लावून आणि घरांमध्ये रंगोळी काढून केले. आसमंत अंधारले होते पण पृथ्वी वर स्वर्ग वत प्रकाश उजळला होता. 

दक्षिणेतील मान्यता 

• दक्षिण भारतात मात्र, लोक हा सण भगवान कृष्णाने नरकासुर राक्षसाचा पराभव केल्याच्या निमित्ताने साजरा करतात. 
• गोवा राज्यात नरकासुराच्या विशाल प्रतिमा चौकांमध्ये उभ्या करून त्याच्या वधाचा देखावा दाखवण्यात येतो.
• याशिवाय असेही मानले जाते की भगवान विष्णू आणि देवी लक्ष्मी यांचा विवाह ह्याच दिवशी झाला. 
• काही परंपरागत कथा सांगतात की देवी लक्ष्मीचा जन्म देखील कार्तिक महिन्यातील अमावस्येला झाला.

Girls at a shop for Diwali shopping 

रांगोळ्या, खरेदी, मिष्टान्न व रोशनाई

दिवाळी म्हणजे रोशनाईचा व नवं उन्मेषाचा सण. बच्चे कंपनी ला हा सण प्रिय असतो कारण दिवाळीत भरपूर गोडधोड खायला मिळते. नवे कपडे घातले जातात व फटाक्यांची आतषबाजी करता येते. 

दिवाळी सणानिमित्त बाजार ही फुललेले असतात. एकीकडे दिवे, रांगोळ्यांची दुकाने सजतात तर दुसरीकडे मिठाई व कपड्यांची. फटाक्यांच्या दुकानांवर मुलांची गर्दी असते. मुली रांगोळ्यांची दिव्यांची व दागिन्यांची खरेदी करताना दिसतात. 

पाश्चात्य देशांत जिथे जिथे भारतीय समाज पोहोचला तिथे तिथे त्याने दिवाळी जल्लोषात साजरी केली. दिवाळी चा हा उन्मेष पाश्चत्य संस्कृतीला ही भावला व तेही दिवाळी साजरी करू लागले .  अमेरिकेत दिवाळी सणा च्या दिवशी राष्ट्रीय सुट्टी दिली जाते‌ हे विशेष .‌

Girl doing Rangoli work for Diwali 

पंचांगानुसार २०२४ च्या दिवाळी सणाच्या तिथी, तारखा, सणाचे दिवस, आणि पूजनाची वेळ खालीलप्रमाणे आहे: Diwali Time Table:2024

यंदा (२०२४) लक्ष्मी पूजन मुहूर्ताबाबत संभ्रम | लक्ष्मी पूजन ३१ ऑक्टोबर रोजी की १ नोव्हेंबर रोजी?

पंडितांनी विविध शास्त्र वचनांची संगती लावून ०१ नोव्हेंबर, २०२४ रोजी शुक्रवारी लक्ष्मीपूजन सांगितले आहे. या दिवशी सूर्यास्तानंतर अमावास्या प्रदोषकाळात अल्पकाळ असली तर तरी सायाह्य काळापासून प्रदोषकाळ समाप्तीपर्यंत म्हणजे सूर्यास्तानंतर सुमारे २ तास २४ मिनिटे या कालावधीत नेहमीप्रमाणे लक्ष्मीपूजन करता येईल असे शास्त्र अभ्यासक व पंडितांचे मत आहे.

| सण / दिवस | तिथी | दिनांक २०२४ | पूजन वेळ |

•  २८ ऑक्टोबर २०२४| वसुबारस | गोवत्स द्वादशी |  सूर्योदय ते सूर्यास्त - गाय वासरू पूजन

• २९ ऑक्टोबर २०२४| धनत्रयोदशी (धनतेरस) | भौम प्रदोष गुरूद्वादशी  |पूजन मुहूर्त सायंकाळी ७:२७ ते रात्री ९:१६ दरम्यान आहे. |

• ३१ ऑक्टोबर  २०२४| नरक चतुर्दशी | अभ्यंग स्नान  |   पहाटे  |

• १ नोव्हेंबर २०२४| लक्ष्मीपूजन (मुख्य दिवाळी) | दर्श अमावस्या |पूजन : दुपारी ३ ते ५:१५ | सायंकाळी ६ ते ८:३५ | रात्री  ९:१० ते १०:४५ |

•  २ नोव्हेंबर २०२४| बळी प्रतिपदा / पाडवा | कार्तिक मास आरंभ | संपूर्ण दिवस - रात्री ८:३० पर्यंत|

•  ३ नोव्हेंबर २०२४| भाऊबीज | यम द्वितीया | सकाळी  ११.३० वाजेपर्यंत सौभाग्य योग |

•  १३ नोव्हेंबर २०२४| तुळशी विवाह | त्रिपुरारी पौर्णिमा-महालय समाप्ती|पूजन मुहूर्त  १२ नोव्हेंबर संध्याकाळी ४:४ ते १३ नोव्हेंबर ते दुपारी  ०१: ०१ वाजेपर्यंत |

• १६ नोव्हेंबर| देव दिवाळी | वाराणसी येथे मोठा दीपोत्सव असतो.

* Disclaimer:   भौगोलिक स्थान व विविध पंचांग व पारंपारीकतां नुसार प्रमाण पूजन वेळेत तफावत असू शकते . तसेच यंदाच्या लक्ष्मी पूजनाच्या पूजा विधी वेळेसंदर्भात समाजात संभ्रम दिसून येत आहे .  वर नमूद केलेली लक्ष्मी पूजन वेळ बरोबर असल्याचा आमचा दावा नाही . लक्ष्मी पूजनाच्या अचूक स्थानिक वेळेसाठी अनुभवी स्थानिक पंडितांचा सल्ला घ्यावा ही विनंती.

शुभ दीपावली 

Kids enjoying Diwali festivity 

हे ही वाचा

दिवाळी मनोरंजनासाठी येतोय 'भूलभुलय्या' चित्रपट 

नरकासूर वध- १६०० स्त्रीयांच्या मुक्ती साठी कृष्णा ने नरकासूर मारला पण स्त्री विषयीचा सामाजिक पूर्व गृह जिवंतच होता

दिवाळी चे आकाश कंदील: प्रकार व किंमती