कमला हॅरिस आणि डोनाल्ड ट्रम्प यांची भारत नीती : American Election नंतर भारत अमेरिका संबंध कसे?

 

कमळा ला पाहून‌ बदक‌ व्यथीत

 

American Election नंतर भारत अमेरिका संबंध संभाव्यता

कमला हॅरिस आणि डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या भारताविषयीच्या भूमिकेचा आढावा घेताना त्यांचे राजकीय दृष्टिकोन, परराष्ट्र धोरण, आणि वैयक्तिक विचारधारा या बाबी महत्त्वपूर्ण ठरतात. दोघांची भूमिका भारताबद्दल सकारात्मक असली, तरी त्यांचे दृष्टिकोन व धोरणात्मक पद्धती वेगळ्या आहेत.

कमला हॅरिस व डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या भारत भूमिकेचा तुलनात्मक आढावा 

 डोनाल्ड ट्रम्प यांचे भारताबद्दलचे धोरण

डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या अध्यक्षीय कार्यकाळात भारताबरोबरच्या संबंधांना विशेष महत्त्व दिले गेले. 2017-2021 दरम्यान, ट्रम्प यांनी भारताशी जवळचे संबंध प्रस्थापित करण्यासाठी अनेक ठोस पावले उचलली. व्यापार आणि संरक्षण हे त्यांच्या धोरणाचे मुख्य घटक होते. 

1. व्यापार आणि अर्थव्यवस्था: ट्रम्प यांनी व्यापारामध्ये "अमेरिका फर्स्ट" या धोरणाला प्राधान्य दिले, ज्यामुळे भारत-अमेरिका व्यापारात थोडे ताण आले. त्यांच्या काळात भारतावर अमेरिकेच्या आयात शुल्कात वाढ करण्यात आली, ज्यामुळे व्यापारिक संबंधांवर काही प्रमाणात परिणाम झाला. 

2. संरक्षण सहकार्य: संरक्षणाच्या दृष्टीने, ट्रम्प यांनी भारताला जवळ करीत द्विपक्षीय संरक्षण सहयोग वाढवला. त्यांनी भारताला अत्याधुनिक लढाऊ विमानांची आणि शस्त्रास्त्रांची विक्री मंजूर केली. यामुळे भारताच्या संरक्षण क्षमतेत वाढ झाली आणि भारताचा चीनविरुद्धचा बळकटपणा निर्माण झाला. 

3. चीनविरोधी भूमिका: ट्रम्प यांचा चीनविरोधी दृष्टिकोन हा भारतासाठी फायदेशीर ठरला. ट्रम्प प्रशासनाने चीनविरोधात कडक धोरणे स्वीकारली होती, ज्याचा फायदा भारताच्या परराष्ट्र धोरणात झाला. त्यांनी भारताला आशियामधील एक प्रमुख भागीदार म्हणून मान्यता दिली.

4. लोकशाही आणि धार्मिक स्वातंत्र्यावरील भूमिका: ट्रम्प यांच्या कार्यकाळात भारतातील धार्मिक स्वातंत्र्याच्या बाबींवर काही वेळा अमेरिकेने टीका केली होती, परंतु एकंदर आर्थिक आणि संरक्षण सहकार्यात मात्र हे मुद्दे फारसे आडवे आले नाहीत.

कमला हॅरिस यांची भारताबद्दलची भूमिका

कमला हॅरिस या भारतीय वंशाच्या असून त्यांचे भारताशी व्यक्तिगत नाते आहे. त्यांच्या राजकीय प्रवासात त्यांनी भारतातील घटनांवर आणि भारतीय-अमेरिकन समुदायाच्या मुद्द्यांवर मतं व्यक्त केली आहेत. 

1. लोकशाही मूल्ये: हॅरिस यांनी भारतातील लोकशाही मूल्ये आणि मानवी हक्कांच्या मुद्द्यांना समर्थन दिले आहे. काश्मीरमधील परिस्थितीवर त्यांनी टिप्पणी केली आहे आणि भारतातील अल्पसंख्यांकांच्या हक्कांचे समर्थन केले आहे. यामुळे तेथे एक वेगळा दृष्टिकोन दिसतो, ज्यात मानवी हक्कांना महत्त्व दिले जाते.

2. पर्यावरण आणि आरोग्य: कमला हॅरिस यांनी पर्यावरणीय मुद्द्यांना प्राधान्य दिले आहे, जे भारतासाठी महत्त्वाचे आहेत. त्यांचा दृष्टिकोन पर्यावरण संरक्षण आणि प्रदूषण कमी करण्यासंबंधी अधिक सकारात्मक आहे, ज्याचा भारतासारख्या देशाला फायदा होऊ शकतो. 

3. व्यापार आणि संशोधन: हॅरिस यांच्या धोरणात विज्ञान, तंत्रज्ञान, आरोग्य आणि शिक्षण क्षेत्रात सहकार्य वाढवण्यावर भर दिला आहे. अमेरिकेतील भारतीय वंशाच्या नागरिकांना समर्थन देत त्यांनी व्यापार, स्टार्टअप आणि तंत्रज्ञानातील सहकार्य अधिक बळकट करण्यावर भर दिला आहे. 

4. चीन आणि जागतिक धोरण: हॅरिस यांच्या दृष्टिकोनात चीनविरोधी भूमिका असली, तरी त्यांचे धोरण अधिक आंतरराष्ट्रीय सहकार्यास प्रोत्साहन देणारे आहे. त्यांचा दृष्टिकोन धोरणात्मक सहकार्यावर आधारित आहे, ज्यात भारताबरोबर इतर आंतरराष्ट्रीय संस्थांमधूनही सहकार्य करण्यात येऊ शकते. 

 निष्कर्ष

दोघांची भारताबाबतची भूमिका सकारात्मक असली तरी डोनाल्ड ट्रम्प यांचे धोरण अधिक व्यापारिक संरक्षणात्मक आणि चीनविरोधी होते. त्याचवेळी, कमला हॅरिस यांचे धोरण लोकशाही मूल्ये, पर्यावरण, आणि आंतरराष्ट्रीय सहकार्यावर आधारित आहे. ट्रम्प यांच्या कार्यकाळात आर्थिक सहकार्यात कमी-जास्ती झाली, पण संरक्षण क्षेत्रात भारताने फायदा मिळवला. हॅरिस यांच्या कार्यकाळात तंत्रज्ञान, आरोग्य, आणि शिक्षण यांमध्ये सहकार्य वाढू शकते.