दगडुशेठ हलवाई गणपती च्या सुरक्षा रक्षकांचा उद्धटपणा: पुण्यातील तरूणीचा फलक दाखवत मूक निषेध

 दगडु शेठ गणपती व इतर प्रसिद्ध देवस्थानांच्या सुरक्षारक्षकांचा उद्धटपणा: पुणेकर मुलीने धरला मंदीरासमोर फलक

Pune girl raises board against Dagdoo sheth Halwai Ganapatis security 

प्रसिद्ध देवस्थानांच्या उद्धट सुरक्षा रक्षकांनी भक्तांशी‌ कसे वागावे याबाबत काही ठोस नियमावली‌ या तथाकथित संस्थानांकडून व सरकारकडून अंमलात आणली गेली पाहिजे नाहीतर भक्तांच्या झुंडीच एक दिवस ही संस्थाने खालसा करून देवांना मुक्त करतील.

पुणेकर मुलीचा दगडूशेठ हलवाई गणपती च्या सुरक्षा रक्षकांविरूद्ध सात्विक संताप 

पुण्याच्या प्रसिद्ध दगडू शेठ हलवाई गणपती मंदिरा समोर बोर्ड उंचावून या मुलीने इथल्या सुरक्षा व्यवस्थेला प्रश्न केला आहे. "ज्या तत्परतेने तुम्ही बाप्पा समोर उभ्या भाविकांना गचांडी धरून बाजूला ढकलता त्या तत्परतेने तुम्ही एखाद्या स्त्री ला मंदिरात शिवीगाळ करणाऱ्या इसमाला त्वरित प्रतीबंध का करत नाही. ??"

प्रश्न वैयक्तिक अन्याया विरुद्ध असला तरी तो एकूणच प्रसिद्ध मंदीरांच्या सुरक्षा व्यवस्थे च्या उर्मट वागणुकीवर लागू होतो. भक्तांना अपमानीत करत ढकलणारे हे शूर सुरक्षा रक्षक भक्तांच्या सुरक्षेसाठी नसतातच बहुतेक.

प्रसिद्ध देवस्थानांच्या उद्धट सुरक्षा रक्षकांनी भक्तांशी‌ कसे वागावे याबाबत काही ठोस नियमावली‌ या तथाकथित संस्थानांकडून व सरकारकडून अंमलात आणली गेली पाहिजे नाहीतर भक्तांच्या झुंडीच एक दिवस ही संस्थाने खालसा करून देवांना मुक्त करतील.

काय संदेश लिहिला होता मुलीने फलकावर 

सोमवार ३  नोव्हेंबर २०२४ रोजी संध्याकाळी दगडूशेठ हलवाई गणपती मंदीरा समोर पुणेकर मुलीने हातात निषेध नोंदवणारा फलक धरला होता. फलकावर  तिने खालील संदेश लिहिला होता

|| गणपती बाप्पा मोरया ||

उत्तर हवे आहे ..

जेंव्हा एखादा भारतीय बाप्पाला डोळे भरून पहाण्यासाठी किंवा नमस्कार करण्यासाठी एक सेकंद जास्त थांबतो तेंव्हा ती व्यक्ती स्त्री असो किंवा पुरुष त्याला लगेच हकलून दिले जाते‌ किंवा दमदाटी केली जाते पण जेंव्हा एखादा माणूस मंदिरात शिवीगाळ करतो विशेषतः एखाद्या मुलीला उद्देशून तेंव्हा हे सुरक्षारक्षक गप्प का बसतात?

खरेच अशी सुरक्षा आहे का?

To, Security guard | Police 

लक्ष असू द्या :

श्री दगडूशेठ हलवाई गणपती ट्रस्ट ||

नम्र विनंती 

भारत हे अध्यात्माचे जागतिक केंद्र व भक्ती परंपरेचे उगम स्थान 

भारत हा अध्यात्म, भक्ती आणि श्रद्धेचा देश आहे. संतांची  भक्ती परंपरा लाभलेला हा देश आहे.  लाखो भक्त देवाच्या दर्शना साठी, त्यांच्या मनातील आस्थेने, भारतातील विविध प्रसिद्ध देवस्थानांना भेट देतात. परंतु, अनेकदा या पवित्र ठिकाणी सुरक्षारक्षकांकडून भक्तांच्या भावना दुखावल्या जातात, आणि त्यांच्या आस्थेला धक्का लागतो.

सुरक्षारक्षकांची भूमीका: गरजेची की उद्धटपणाची?

देशातील अनेक देवस्थानांवर प्रचंड भक्तगण येत असल्याने, त्यांची व्यवस्था ठेवण्यासाठी आणि सुरक्षितता सुनिश्चित करण्यासाठी सुरक्षारक्षकांची नेमणूक अत्यावश्यक ठरते. परंतु हे सुरक्षारक्षक आपल्या कामाच्या परिघात राहून, भक्तांच्या सेवेत असण्याऐवजी अरेरावी आणि उद्धटपणे वागतात, हा अनुभव नेहमी येतो.

1. उद्धट भाषा आणि अरेरावी:

   सुरक्षारक्षकांकडून वारंवार भक्तांवर अशिष्ट भाषेचा वापर केला जातो. “लाइन मध्ये राहा”, “आधी कसं कळत नाही का” असे शब्द ऐकून भक्तांची भावना दुखावते. देवस्थानावर जाणारा माणूस भावनिक दृष्ट्या खूप संवेदनशील असतो; त्यामुळे सुरक्षारक्षकांनी संयमित भाषेत संवाद साधण्याची गरज आहे.

2. धक्का-बुक्कीचा गैरप्रकार:

   सुरक्षारक्षकांद्वारे भक्तांना धक्का बुक्की करणे ही एक गंभीर समस्या आहे. काही ठिकाणी भक्तांना ओढून बाजूला केलं जातं, त्यांच्याशी कठोर पद्धतीने वागलं जातं. विशेषतः वयोवृद्ध भक्त किंवा महिलांवर अशा प्रकारे अत्याचार केला जातो, जो त्यांच्या सुरक्षेच्याच धोरणाचे उल्लंघन आहे.

3. सुरक्षा नव्हे, तर मानसिक ताण:

   सुरक्षारक्षकांनी भक्तांच्या सुरक्षिततेची काळजी घ्यायला हवी, पण त्यांचा उद्धट वर्तनामुळे भक्त मानसिकदृष्ट्या अस्वस्थ होतात. त्यांचे वर्तन सुरक्षेच्या उद्देशापेक्षा व्यक्तिगत अहंकार प्रदर्शन म्हणून दिसते.

सुधारणेच्या उपाययोजना:

1. सुरक्षा कर्मींना  संयतपणाचे प्रशिक्षण :

   सुरक्षारक्षकांसाठी भक्तांसोबत कसे वागावे याचे योग्य प्रशिक्षण देणे गरजेचे आहे. सुरक्षारक्षकांच्या वर्तनातून माणुसकी प्रतीत व्हायला हवी.

2. तक्रार निवारण यंत्रणा: 

   देवस्थानांवर एक तक्रार निवारण यंत्रणा असावी, जिथे भक्त आपले अनुभव मांडू शकतील. 

3. तांत्रिक सुधारणांसह सुव्यवस्था:

   भक्तांच्या सुरक्षेसाठी सीसीटीव्ही कॅमेऱ्यांचा वापर अधिक वाढवावा. आणि जिथे शक्य आहे तिथे सुरक्षा व स्कॅनिंगसाठी तांत्रिक साधनांचा वापर करून सुरक्षा व्यवस्थापनात सुधारणा केली जाऊ शकते. मुख्य गाभार्यात किमान तीन शिस्तबद्ध रांगा पोचाव्यात अशी आखणी असावी.

४. Crowd Management चा अवलंब

गर्दीच्या विशिष्ट वेळा व दिवस यांचा तपशीलवार अभ्यास करून. Crowd Management प्रभावी पणे राबवणे गरजेचे. IIT घ्या विद्यार्थ्यांकडून यासंदर्भात काही प्रणाली विकसित करता येवू शकते का हे पाहिले पाहिजे.

निष्कर्ष:

देवस्थान हे भक्तांसाठी श्रद्धेचे स्थान असते, तिथे त्यांना देवाच्या दर्शनाचा शांत, संयमित अनुभव मिळायला हवा. सुरक्षारक्षकांनी भक्तांशी वागताना संयम, सौजन्य आणि विनम्रता दाखवायला हवी. देवस्थानी येणारा प्रत्येक भक्त हा देवाच्या निकट पोहचण्याचा प्रयत्न करणे हे स्वाभाविक आहे. सुरक्षे खातर त्यांना जरी अटकाव करावा लागला तरी तो सौम्य व आदराने व्हायला हवा. या मुद्यावर  देवस्थान व्यवस्थापनाने लक्ष दिल्यास भक्तांना शांततेचा अनुभव मिळेल आणि देवस्थानांवरील श्रद्धाही वृद्धिंगत होईल.