Blind site-Neuralink-device-देणारा अंधांना दृष्टी

 इलाॅन मस्क यांच्या Neuralink चे संशोधन: Blind site उपकरण देणार अंधांना नवी दृष्टी व नवे आयुष्य 

तंत्रज्ञान क्षेत्रातील जगातील सर्वात प्रख्यात नावांपैकी एक असलेल्या इलाॅन मस्क यांच्या "न्यूरालिंक" (Neuralink) कंपनीने अलीकडेच एक महत्त्वपूर्ण दावा केला आहे. या दाव्यानुसार, न्यूरालिंकने एक असं अत्याधुनिक डिव्हाइस (device) विकसित केलं आहे ज्यामुळे जन्मजात किंवा अंधत्व झालेल्या व्यक्तींना पुन्हा दृष्टी प्राप्त होऊ शकते. या क्रांतिकारी तंत्रज्ञानाने संपूर्ण जगातील वैज्ञानिक आणि वैद्यकीय क्षेत्रात एक नवीन आशा निर्माण केली आहे. 

Blind Site : अंधांना दृष्टी देण्याच्या दिशेने एक क्रांतिकारी पाऊल

न्यूरालिंक काय आहे?

न्यूरालिंक ही एक न्यूरोटेक्नॉलॉजी कंपनी आहे, जी इलाॅन मस्क यांनी २०१६ साली स्थापित केली. याचं मुख्य उद्दिष्ट म्हणजे मानवाच्या मेंदूतील न्यूरॉन्सशी संवाद साधणारी चिप विकसित करणे. ही चिप मेंदूशी थेट जोडली जाऊन मनुष्याला त्याच्या मेंदूच्या क्षमतांची अधिक सखोल माहिती आणि नियंत्रण मिळवून देईल. याच्या माध्यमातून अनेक प्रकारच्या शारीरिक समस्यांवर उपाय शोधण्याचे उद्दिष्ट ठेवलं गेलं आहे. यामध्ये मेंदूच्या आजारांपासून ते अपंगत्व आणि इतर गंभीर आजारांवर उपचार करण्याची क्षमता आहे.

Blind Site आहे अंधत्वावर उपाय: Neuralink कडून एक वैद्यकीय चमत्कार

न्यूरालिंकच्या संशोधकांनी नुकताच केलेला दावा म्हणजे, त्यांनी Blind site नावाचे डिव्हाइस तयार केलं आहे ज्याच्या मदतीने अंधत्व दूर केलं जाऊ शकतं. या डिव्हाइसचं तंत्रज्ञान असं आहे की ते मेंदूतील दृक्-प्रणालीशी थेट संवाद साधतं. 

दृक्-प्रणाली कशी कार्य करते  

सामान्यतः, आपल्या डोळ्यांमधील प्रकाश सेल्स दृश्यमानता निर्माण करतात आणि त्या माहितीला विद्युत संकेतांमध्ये रूपांतरित करतात. हे संकेत मेंदूच्या दृश्य केंद्राकडे पोहोचवले जातात, जिथे मेंदू या माहितीवर प्रक्रिया करून चित्र तयार करतो. मात्र, काही लोकांमध्ये हे संकेत योग्य प्रकारे मेंदूपर्यंत पोहोचत नाहीत, ज्यामुळे अंधत्वाची समस्या उद्भवते.

वरील प्रक्रीयेसाठी नेत्र सक्षम नसल्यास दृश्य-चित्र थेट मेंदूतील पटलावर चिप द्वारे पोचवण्याचे तंत्र आहे Blind Site

न्यूरालिंकच्या तंत्रज्ञानामध्ये अशा प्रकारच्या अडचणींना सोडवण्यासाठी Blind Site  हे खास डिव्हाइस विकसित केलं गेलं आहे. या डिव्हाइसची एक चिप थेट मेंदूच्या दृश्य केंद्राशी जोडली जाते. ज्यामुळे, डोळ्यांमधून दृश्य माहिती मिळाल्याशिवाय मेंदूशी थेट संपर्क साधून व्यक्तीला दृष्टी दिली जाऊ शकते.

Blind site device ला FDA कडून  Breakthrough Device श्रेणी

अमेरिकेच्या FDA अर्थात Food and Drug Administration या संस्थेने  Blind site device ला मान्यता दिली आहे.  या क्रांतीकारी device ला ' Breakthrough Device' या श्रेणीमधे FDA ने प्रमाणित केले आहे. 

ठळक वैशिष्ठ्ये 

• साधारणतः नाण्याच्या आकाराचे हे उपकरण अंध व्यक्ती च्या मेंदूत बसवण्यात येईल. या वर्षी एकूण आठ व्यक्तींवर हा प्रयोग होईल असे Neuralink चे मालक इलाॅन मस्क यांनी सांगितले.
• हे device बसवल्यावर   सुरूवातीस  अंध व्यक्तीस low resolution image दिसेल व हळू हळू दृष्टी स्पष्ट होत जाईल.
• अंधांनां मिळालेली ही नवी दृष्टी सर्वसाधारण दृष्य क्षमते पेक्षा अधिक स्पष्ट असेल
• जन्मजात अंधत्व असलेल्या व्यक्तीसही या Blind site उपकरणामुळे दृष्टी मिळेल
•  infrared, ultraviolet  किंवा radar wavelengths (उदाहरणार्थ Geordi La Forge ) मधील दृश्य ही Blind Site Device मुळे स्पष्ट दिसतील 

भविष्यातील संधी आणि आव्हाने

हे तंत्रज्ञान वैद्यकीय क्षेत्रात क्रांतिकारी बदल घडवू शकते. अंधत्व असलेल्या लोकांना पुन्हा एकदा दिसायला लागणे ही एक अद्भुत घटना ठरेल. तसंच, याचा उपयोग केवळ अंधत्वावरच नाही, तर मेंदूशी संबंधित इतर आजारांवर देखील होऊ शकतो. उदाहरणार्थ, न्यूरालिंकचं हे तंत्रज्ञान मेंदूतील सिग्नल्सच्या माध्यमातून पॅरालिसिस, पार्किन्सन्स रोग, स्मृतिभ्रंश यांसारख्या आजारांवरही परिणामकारक उपचार करण्यास मदत करू शकतं.

तथापि, या तंत्रज्ञानाच्या अंमलबजावणीसाठी अजूनही काही आव्हानं आहेत. एकतर, मेंदूत चिप बसवणे ही एक जटिल शस्त्रक्रिया आहे. यामध्ये धोका आणि संभाव्य साइड इफेक्ट्स देखील असू शकतात. शिवाय, हे तंत्रज्ञान सर्वसामान्यांसाठी परवडणारे आणि सुरक्षित होण्यासाठी अधिक संशोधन आणि वेळ लागू शकतो.

निष्कर्ष

इलाॅन मस्क आणि त्यांची न्यूरालिंक कंपनी अंधत्व दूर करण्याच्या दिशेने एक महत्त्वपूर्ण पाऊल उचलत आहेत. जर हे तंत्रज्ञान यशस्वी झालं, तर ते केवळ अंध व्यक्तींना दृष्टी देण्यास मदत होणार नाही, तर अनेक मेंदू संबंधित विकारांवर यशस्वी उपचार करण्याचं एक नवीन युग सुरू होवू शकतं. मानवता वादी व सामाजिक बांधिलकी मानणारे प्रसिद्ध भारतीय उद्योगपती श्री आनंद महिंद्रा यांनी नुकतेच आपल्या एक्स अकाऊंट वर Blindsight बद्दल 

मानव जातीस मिळालेला शाश्वत उपहार (Most enduring gift to humankind) असे‌ गौरव उद्गार काढले आहेत. जे सार्थ वाटतात.